Višekriterijumske analize zemljišne plodnosti na teritoriji opštine Čačak

Abstract

U ovom radu su prikazani rezultati laboratorijskih izveštaja o hemijskim analizama zemljišta Čačka i okoline. Analizirani su uzorci obradivog zemljišta sa jedanaest lokacija u neposrednoj okolini grada koje se nalaze u brežuljkasto - brdskom području na visinama od oko 300 metara i čije zemljište po svojim karakteristikama spada u grupu smonica. Na svakoj lokaciji je izvršeno po 10 analiza i prikazane su prosečne vrednosti koje su u skladu sa vrednostima ostalih istraživanja u ovom delu Srbije. Lokacije su prema rezultatima pet parametara (kriterijuma) koji se koriste u cilju utvrđivanja plodnosti zemljišta (pH, humus, azot, fosfor i kalijum), rangirane korišćenjem PROMETHEE metode od najbolje do najlošije. Karbonati nisu uzeti kao kriterijum jer nisu mereni ni na jednoj lokaciji iz razloga što je zemljište na svim lokacijama pokazivalo kiselu reakciju. Lokacije i kriterijumi su potom i grafički prikazani putem GAIA ravni koja pruža dodatni uvid u položaj svake lokacije u odnosu na kriterijume koji određuju konačan ishod rangiranja. Rezultati rangiranja pokazuju da je plodnost zemljišta najveća na lokaciji Riđage, dok je najmanja na lokaciji Goričani. Rezultati pokazuju izvornu plodnost zemljišta koja se naknadno može korigovati određenim agrotehničkim merama.

The paper presents the results of laboratory reports on chemical soil analyses in the Čačak region. The analyses involved cultivated soil collected from eleven locations in the vicinity of Čačak. According to its characteristics, the soil of the region belongs to the group of vertisols. The examined locations were ranked using the PROMETHEE method, whereas the results were presented graphically using the GAIA plane, based on five parameters employed for determining soil fertility. The results suggest that soil fertility is highest at the location of Riđage, and lowest in Goričani. The results refer to original soil fertility which can further be improved by certain agro-technical practices.